Dwujęzyczność? TAK

Emigracja do innego kraju to wielkie przedsięwzięcie i duże zmiany także dla naszych dzieci.
Nie wspominając o innej kulturze, zmianie miejsca zamieszkania, nowych rówieśnikach, to na dodatek dziecko zauważa współistnienie w jego otoczeniu dwóch różnych języków, z których jeden jest językiem jego rodziców (choć niekoniecznie obojga), a drugi językiem dalszego otoczenia: towarzyszy zabaw, opiekunów, nauczycieli, mediów.

Liczne wyniki badań i obserwacje prowadzone w rodzinach lub środowiskach dwujęzycznych (posługującym się na co dzień dwoma językami) – czyli w sytuacji naturalnego przyswajania drugiego języka, potwierdzają tezę, że dzieci posiadają pewien „wrodzony mechanizm przyswajania języka”. Mechanizm ten uaktywnia się jednakże tylko w pewnej określonej sytuacji, a mianowicie wtedy, gdy dziecko odczuwa potrzebę lub konieczność komunikowania się z innymi ludźmi. Jakże ważna jest potrzeba znajomości języka ze względu na otoczenie i środowisko, identyfikacja ze społecznością. Dziecko odczuwa potrzebę identyfikowania się z rówieśnikami, gdyż od tego zależy jego przyjęcie do grupy. Może to doprowadzić do sytuacji, w której dochodzi do ukrywania, bądź odrzucenia języka rodzimego na rzecz drugiego.

Większość dzieci w wieku trzech lat zna podstawowe reguły gramatyki swojego języka ojczystego i potrafi generować krótkie, proste wypowiedzi. Wielu badaczy jest również zdania, że dzieci w tym wieku potrafią rozumieć wiele kompleksowych wypowiedzi dorosłych, np. zdania w stronie biernej, mimo że nie są jeszcze w stanie ich produktywnie używać. Kompletne opanowanie systemu reguł gramatycznych dzieci osiągają dopiero w szkole podstawowej.

Przebywanie na obczyźnie powoduje czasami zanikanie języka ojczystego i jego kultury na rzecz języka drugiego. Nie jest to zaskakującym zjawiskiem biorąc pod uwagę fakt, że zarówno w pracy jak i w szkole posługujemy się nowo nabytym językiem. Dochodzi wtedy do sytuacji, w której dwa języki wpływają na siebie i konsekwencją tego są zapożyczenia, kalki językowe, interjęzyk. Istotne zatem jest, aby zarówno rodzicie jak i nauczyciele włożyli dodatkowy wkład w to, by ich dzieci posługiwały się poprawną polszczyzną.

Nauczyciele w Polskiej Szkole im św. Franciszka aktywnie wspierają dzieci w ich rozwoju językowym.
Dzieci zachęcane są do prawidłowego formułowania swoich wypowiedzi. Uczą się one uwzględniania i prawidłowego stosowania końcówek fleksyjnych, budowania zdań złożonych, prawidłowego użycia czasów gramatycznych dla określenia teraźniejszości, przeszłości i przyszłości, itd.

Należy jednak liczyć się z tym, że dzieci w tym wieku popełniają jeszcze wciąż dużo błędów z punktu widzenia dorosłego systemu językowego i używają wielu form nadmiernie generalizowanych.

Oprócz tego dzieci maja możliwość obcować, bawić, uczyć się z rówieśnikami komunikując się w swoim rodzimym języku. Dziecko dwujęzyczne zauważa instynktownie, że posługuje się dwoma odrębnymi językami i utożsamia je z osobami i miejscami. Stąd też dzieci, których rodzice posługują się dwoma różnymi językami nie mają problemu komunikować się z jednym z nich po polsku, a z drugim w innym języku.
Ważna rola w kształtowaniu postaw dzieci wobec drugiego języka przypada rodzicom. Jeżeli oni sami aktywnie wspierają dziecko w jego dwujęzyczności, przyczyniają się do tego, że dziecko rozwija pozytywne nastawienie do rodzimego języka i kultury.
Polska Szkoła może bardzo wspomóc dzieci w kształtowaniu tożsamości narodowej i poprawnym posługiwaniu się językiem ojczystym.

Zapraszamy wszystkie polskie dzieci i ich rodziców do przyłączenia się do naszej szkolnej społeczności. 

opracowała Ewelina Ferek